भारतमा रहेका नेपालीहरू कोरोना संक्रमणको त्रासमा छन् । – नीलाम्बर आचार्य (अन्तवार्ता)

अहिलेकाे कोरोना महामारीमा भारतमा रहेका नेपालीको अवस्था के छ ?

राजधानी नयाँदिल्ली र अर्को शहर मुम्बईमा धेरै नेपाली कोरोना संक्रमित छन् । दूतावासले भारतको स्वास्थ्य क्षेत्र हेर्ने सम्बन्धित पक्षसँग तथ्यांकमा मागिरहेको छ ।

नेपाली दूतावासमा कोरोनाका कारण हालसम्म २५ जनाको निधन भएको तथ्यांक छ । तर, त्यो तथ्यांकभन्दा धेरै हुन सक्छ । हामीसँग भएको तथ्यांक अपूरो छ । त्यही भएर सबैतिरबाट तथ्यांक संकलन गर्ने काम भइरहेको छ ।

भारतमा ठूलो संख्या नेपालीहरू अध्ययन, रोजगारी र अन्य पेसा व्यवसाय गर्दै आएका छन् । प्रायः ठूला शहरमा  नेपाली छन् । जसका कारण यति नै कोरोना संक्रमित छन् भनेर तथ्यांक संकलन गर्न समस्या भइरहेको छ ।

भारतमा १५ लाखभन्दा धेरे नेपाली रहेको दूतावासको अनुमान छ । जसमा ५ लाखभन्दा धेरै अहिले स्वदेश गइसके । बाहिर हल्ला भएजस्तो ठूलो समस्या छैन । महामारीका बेला समस्या त हुन्छ तर दूतावासले सकेसम्म समाधानको प्रयास गरिरहेको छ ।

संक्रमित नेपालीलाई दूतावासले कसरी सहयोग गरिरहेको छ ? 

भारतमा रहेका नेपालीहरू कोरोना संक्रमणको त्रासमा छन् । कोरोना संक्रमण र त्रास भारतमा मात्र होइन, विश्वभर छ । यो अवस्थामा व्यक्ति स्वयं सुरक्षित बस्नुपर्छ ।

भारतमा रहेका नेपालीलाई कोरोनाबाट बच्न स्वास्थ्य मापदण्ड अपनाउन दूतावासले आग्रह गरिरहेको छ । भारतमा रोजगारी, अध्ययन र अन्य विभिन्न पेसा व्यवसाय गर्दै आएका केही नेपालीहरू संक्रमित पनि भएका छन् । उनीहरू भारतका विभिन्न अस्पतालमा उपचाररत छन् । भारतमा यति नै नेपाली कोरोना संक्रमित छन् भन्ने यकिन वितरण छैन ।

दूतावासले भारतमा रहेका नेपालीहरूको हटलाइन फोनबाट कोरोना संक्रमित र समस्याबारे विवरण लिने गरेको छ । भारतभर धेरै नेपाली कोरोना संक्रमित भइसकेका छन् । समस्या परेकालाई दूतावासले सहयोग गर्दै आएको छ ।

दूतावासले याे महामारीमा नेपाली नागरिकका लागि अविभावककाे भूमिका निर्वाह गरेन भन्ने आरोप छ  । के भन्नुहुन्छ ? 

कोरोना महामारी घर फर्किनु र फर्काउनु समस्याको समाधान होइन । यो बेला दिनहुँ महामारी फैलिँदै छ । घर फर्किँदा संक्रमण सर्ने र फैलिने जोखिम उति नै रहन्छ । यो विषयमा दूतावासले जानकारीसमेत गराउँदै आएको छ ।

सकभर घर नगइदिनुस् भनेर दूतावासले आग्रह गरिरहेको छ । घर फर्किँदा बाटोमै कोरोना सर्नसक्ने विषयमा दूतावासले सचेत समेत गराउँदै छ । नेपाल फर्किनेहरूको चाप अघिल्लो वर्षको जति नभए पनि कोभिडको खतरा अहिले बढिरहेको छ । जसका कारण केही दिन भारतमै बस्न दूतावासले आग्रह गरिरहेको हो । दूतावासले भारतमा रहेका नेपालीहरूको समस्यामा केन्द्रित भएर चौबिसै घण्टा काम गरिरहेको छ । समस्या सुनेर समाधानका लागि तत्काल प्रयास समेत गरिरहेको छ ।

अब तपाईं नै भन्नुहोस् दूतावासले कसरी अविभावकको भूमिका निर्वाह गर्न सकेको छैन ? भारतका धेरै शहरमा नेपाली छरिएर बसेका छन् । जसका कारण केही समस्या सम्बोधन गर्न ढिलाइ भएको होला । तर, दूतावासले भारतका सम्बद्ध पक्षलाई कोरोना महामारी भर समस्यामा परेका नेपालीलाई खान बस्नको व्यवस्था गर्नसमेत आग्रह गरिरहेको छ । जसका कारण समस्या समाधान हुँदै छ ।

अलपत्र परेका नेपालीहरू व्यवस्थापन कसरी गर्दै हुनुहुन्छ ? 

समस्यामा परेका नेपालीबारे दूतावासले तत्काल सम्बन्धित पक्षसँग छलफल गर्छ । भारतमा बस्न सक्ने अवस्था नभएकाहरूलाई विभिन्न संघसंस्थासँग मिलेर दूतावासले घर पठाइरहेकाे पनि छ ।

अघिल्लो सातासम्म दैनिक चार हजारभन्दा धेरै नेपाली स्वदेश फर्किएका थिए । हाल दैनिक तीन हजारभन्दा धेरै फर्किरहेका छन् । कोरोना महामारीमा घर फर्किनेका हकमा सीमानाका र यात्रामा समस्या भएको छैन ।

कोरोना संक्रमितले उपचार गर्न समस्या भएकाे बताइरहेका छन् । कसरी समन्वयन गर्नुभएकाे छ ? 

दूतावासले कोरोना संक्रमितलाई उपचारका लागि अस्पतालसँग समन्वयसमेत गरिरहेको छ । संक्रमितको अवस्था हेरेर भारतका सम्बन्धित पक्षसँग सहयोग मागेका छाैँ । उपचारका लागि आग्रह गरिरहेका छौँ ।

नेपालीसँग आधार कार्ड नभएका कारण उपचारमा केही समस्या भइरहेको छ । तर, उनीहरूसँग भएको परिचयपत्रका आधारमा उपचार गर्ने व्यवस्था दूतावासले मिलाउँदै छ ।

कोरोना पोजिटिभ देखिएका नेपालीलाई सामान्य अवस्था भए घरमै बसेर उपचार गर्न दूतावासले आग्रह गर्दै आएको छ भने जटिल बिरामीका हकमा अस्पतालसँग सहयोग मागेर उपचार गराउने काम भइरहेको छ ।  संक्रमतिलाई उपचारसँगै अस्पताल भर्नामा समस्या भए आवश्यक समन्वय गरेका छाैँ । शिलापत्रबाट