चैत्र १५, २०८० बिहिबार March 28, 2024

स्वास्थ्य बीमा गर्दा के-के सुविधा पाइन्छ ? जानीराखौं

शेयर गर्नुहोस:
फन्ट परिवर्तन गर्नुहोस:

काठमाडौंः ‘स्वास्थ्य बीमा कार्यक्रम’लाई आगामी वर्षभित्रमा काठमाडौ उपत्यकामा पनि विस्तार गरिने भएको छ ।

आउँदो तीन वर्षसम्ममा देशका सबै नागरिकलाई ‘स्वास्थ्य बीमा कार्यक्रम’ मा समेट्ने रणनीति अनुसार आउँदो वर्षसम्ममा स्वास्थ्य बीमा कार्यक्रमलाई काठमाडौ उपत्यकामा पनि विस्तार गरिने सामाजिक स्वास्थ्य सुरक्षा विकास समितिले जनाएको छ ।

समितिका निर्देशक डा. गुणराज लोहनीले भने, ‘प्रत्येक ३/३ महिनामा थप ५-५ जिल्लामा कार्यक्रम विस्तार गर्ने रणनीति अनुसार आउँदो वर्ष काठमाडौमा पनि यो कार्यक्रमलागु गर्ने योजना बनाएका छौ’ ।

यस योजना लागू भएमा काठमाडौका प्रत्येक वडामार्फत यो कार्यक्रमलाई आगाडी बढाइनेछ । त्यसको लागि वडामा कार्यरत महिला स्वयंसेविका, अनमी वा दश जोड दुई पढेकाहरुलाई सूचीवद्ध गरिनेछ । त्यही सूचीको आधारमा जिल्ला जनस्वास्थ्य कार्यालयको प्रमुखको अध्यक्षतामा गठित समितिले त्यसमध्यका उम्मेदवारहरुलाई छनौट गरी अन्तर्वार्ता गर्नेछन् ।

अन्तर्वार्तामा पास भएका निश्चित व्यक्तिहरुलाई सरकारद्वारा बीमा सम्बन्धी तालिमको व्यवस्था गरिनेछ । तालिम प्राप्त व्यक्तिहरुले घर-घरमा गएर बीमा गराएपछि बीमा कार्यक्रममा आवद्ध हुने प्रत्येक व्यक्ति बीमाका सदस्य बन्नेछन् ।

सबै सदस्यहरुलाई सरकारद्धारा परिचयपत्र उपलब्ध गराइनेछ । परिचयपत्रको आधारमा बीमाका सदस्यहरुले सरकारले तोकेको कुनै पनि अस्पतालबाट ५० हजार रुपैयाँसम्मको निःशुल्क स्वास्थ्य उपचार सेवा प्राप्त गर्न सक्नेछन् । पाँच जनाभन्दा माथिको परिवारको हकमा भने प्रतिव्यक्ति दश हजारका दरले क्षतिपूर्ति दिइनेछ ।

स्वास्थ्य बीमा कार्यक्रममा आवद्ध हुने तरीका

स्वास्थ्य बीमा कार्यक्रममा आवद्ध हुन चाहनेे पाँच जना सदस्य सहितको परिवारले बीमा शुल्क वापत प्रत्येक वर्ष २ हजार ५ सय रुपैयाँका दरले शुल्क बुझाउनु पर्नेछ । अतिरिक्त सदस्यले ४२५ रुपैयाँका दरले शुल्क बुझाउनु पर्नेछ ।

बीमा रकम तिर्न नसक्ने विपन्न वर्गको हकमा भने सरकारले नै बीमा रकम वापतको शुल्क तिरिदिने व्यवस्था गरेको छ । उक्त व्यवस्था अन्तर्गत सरकारले अति विपन्न नागरिकलाई शत प्रतिशत, विपन्नलाई ७५ प्रतिशत तथा गरीवीको रेखा मुनी रहेका नागरिकलाई ५० प्रतिशतका दरले बीमा रकम बापतको शुल्क तिरिदिने व्यवस्था छ ।

बीमा गरेमा के कस्तो सेवा सुविधा पाइन्छ ?

सामाजिक स्वास्थ्य सुरक्षा कार्यक्रमअन्तर्गत बीमा गनर्ेे कुनै पनि व्यक्तिले तोकिएको कुनै पनि सरकारी अस्पतालबाट ओपीडी सेवा, इमर्जेन्सी, ल्याब उपचार, सामान्य अपरेशन लगायतका उपचार प्राप्त गर्न सक्नेछन् । त्यस्तै, सरकारले तोकेको निःशुल्क औषधी प्राप्त गर्न सक्नेछन् ।

तर, कस्मेटिक सर्जरी, व्यक्तित झैझगडाका कारण चोटपटक लागेमा, मादक पदार्थ सेवनका कारण कुनै दुर्घटनामा परी चोट पटक लागेमा, गर्भपतन गरेमा भने यो सेवा पाउनेछैन् । यस्ता उपचारलाई बीमाले समेट्दैन ।

७० हजार सदस्य आवद्ध

सरकारले करिब दुई वर्ष अघि सञ्चालनमा ल्याएको बीमा कार्यक्रममा हाल ७० हजार भन्दा बढी मानिस आवद्ध भइसकेका लिइसकेका छन् । त्यसमध्य झण्डै २० प्रतिशतले सरकारले तोकेको विभिन्न अस्पतालबाट उपचार सेवा लिइरहेका छन् ।

उनीहरुले सरकारले तोकेको विभिन्न अस्पतालहरुबाट स्वास्थ्य सेवा लिइरहेका छन् । सरकारले बीमा कार्यक्रममा आवद्ध भएका सदस्यहरुको निःशुल्क उपचारकै लागि विभिन्न जिल्लाका जिल्ला अस्पताल, प्राथमिक स्वास्थ्य केन्द्र, सरकारी तथा निजी अरुपतालहरुसित सम्झौता समेत गरेको छ ।

विरामीको अवस्था, अस्पतालले दिने सुविधा तथा नजिकको पायक पर्ने स्थानको आधारमा समितिले अस्पतालहरुको सूची तयार पारेको छ । त्यही सूची तथा सम्झौताका आधारमा विरामीहरुले विभिन्न सरकारी तथा निजी अस्पतालबाट स्वास्थ्य सेवा लिइरहेका छन् ।

हाल आठ जिल्लामा सञ्चालित छ स्वास्थ्य बीमा कार्यक्रम

हाल देशका आठ जिल्लामा सञ्चालित यो कार्यक्रम यस आर्थिक वर्षभित्रमा थप १७ जिल्लामा विस्तार गर्ने लक्ष्य रहेको थियो । आठ जिल्लामा कैलाली, बागलुङ, इलाम, म्याग्दी, कास्की, अछाम, बैतडी र पाल्पा रहेका छन् ।

तर संघीय सरकार तथा देशको चुनावी माहोलका कारण यो कार्यक्रमलाई थप जिल्लाहरुमा विस्तार गरिनेमा आशंका उत्पन्न भएको सामाजिक स्वास्थ्य सुरक्षा विकास समितिका निर्देशक डा. गुणराज लोहनी बताउँछन् ।

लोहनी भन्छन्, ‘प्रत्येक ३ महिनामा थप ५ जिल्लामा कार्यक्रम विस्तार गर्ने रणनीति अनुसार यस आर्थिक वर्ष थप १७ जिल्लामा यो कार्यकम विस्तार गर्ने योजना रहेको थियो । जुन यो सरकारको पालामा पूर्ण हुने सम्भावना कम छ ।’

यद्यपी, कार्यक्रम विस्तार गरिने जिल्लाहरुमा भौतिक संरचना निर्माण, तालिमको व्यवस्था लगायतका काम भने अघि बढिसकेको छ ।

सरकारी कर्मचारी र वैदेशिक रोजगारीमा गएकालाई पनि अनिवार्य

सरकारले हाल समितिमार्फत विभिन्न जिल्लामा लागू गर्दै आएको स्वास्थ्य बीमा कार्यक्रमलाई अझ प्रभावकारी बनाउन स्वास्थ्य मन्त्रालयले ‘स्वास्थ्य बीमा विधयेक ०७४’ तयार पारेको छ । हाल संसदमा पेश गर्ने तयारीमा रहेको उक्त विधयेक पारित भएमा संघिय संरचना अन्तर्गत गठन हुने देश, प्रदेश तथा स्थानीय निकायका हरेक कर्मचारी लगायत हरेक नागरिक स्वास्थ्य बीमा कार्यक्रममा आवद्ध हुनेछन् ।

यो विधयेक लागू भएमा सरकारी कर्मचारी र वैदेशिक रोजगारीमा जान चाहनेले समेत सम्पूर्ण परिवारको अनिवार्य स्वास्थ्य बीमा गर्नु पर्नेछ ।

के छ त स्वास्थ्य बीमा विधेयकमा ?

स्वास्थ्य सेवामा आम नागरिकको पहँुच सुनिश्चित गर्न स्वास्थ्य मन्त्रालयले स्वास्थ्य बीमा विधयेक ०७४ हालै तयार पारेको छ । यो विधयेक पारित भएमा विधेयक पारित भएको मितिले ९१ दिनबाट ऐनको रुपमा लागू हुनेछ ।

ऐनले प्रत्येक नागरिकलाई स्वास्थ्य बीमा कार्यक्रममा आवद्ध भई सेवा पाउने अधिकार सुनिश्चित गरेको छ ।

त्यस्तै, ऐनले नवजात शिशु, जेष्ठ नागरिक, एकल महिला, अपांगता भएका व्यक्तिलाई समेत समेटेको छ । जस अन्तर्गत वृद्धाश्रम, अनाथालय, सुधार गृह लगायतका संरक्षित स्वास्थ्य संस्थामा आश्रय लिइरहेका व्यक्तिलाई सोही संस्थाले बीमा कार्यक्रममा आवद्ध गराउनु सोही संस्थाको दायित्व रहनेछ ।

वैदेशिक रोजगारीमा जान चाहनेले आफ्नो परिवारको अनिवार्य बीमा गराउनु तथा कुनै पनि संस्थाले त्यहाँ कार्यरत सबै कर्मचारीलाई स्वास्थ्य बीमा गराउनु उनीहरुको दायित्व हुनेछ ।

बीमा कार्यक्रममा आवद्ध हुने कुनै पनि व्यक्तिले योग,पोषण, शिक्ष लगायतका प्रवर्द्धनात्मक कार्यक्रम, खोप, सुरक्षित मातृत्व, वहिरंग सेवा, भर्ना उपचार, आकस्मिक, शल्यक्रिया, औषधि लगायतका उपचारात्मक सेवा प्राप्त गर्न सक्नेछन् ।

त्यस्तै, बीमा कार्यक्रममा आवद्ध हुने सदस्यले हवाई एम्बुलेन्स बाहेकको एम्बुलेन्स सेवा प्राप्त गर्न सक्ने ऐनमा व्यवस्था छ । यस्तो सेवा विमित व्यक्ति आफूले मात्र लिन सक्ने ऐनमा उल्लेख छ ।

स्वास्थ्य बीमा बोर्डको व्यवस्था

स्वास्थ्य बीमा सम्बन्धी विभिन्न काम गर्नकै लागि उक्त ऐनले स्वास्थ्य बीमा बोर्ड गठन गर्ने उल्लेख गरेको छ । बोर्डले गर्ने सम्पूर्ण खर्च उक्त कोषबाट व्यहोरिने ऐनमा उल्लेख छ ।

छ सदस्यीय उक्त बोर्डमा नेपाल सरकारले नियुक्त गरेको व्यक्ति अध्यक्ष रहनेे प्रावधार रहेको छ । स्वास्थ्य बीमा कार्यक्रम कार्यान्वयनको लागि एक स्वास्थ्य बीमा कोषसमेत खडा गरिने ऐनमा व्यवस्था छ ।

युगखबर अनलाइनमा प्रकाशित कुनै सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई [email protected] मा पठाउनु होला । धन्यवाद ।

यो खबर पढेर तपाईलाई कस्तो महसुस भयो ?

प्रतिक्रिया

ताजा अपडेट
समृद्धिका लागि जनप्रतिनिधि र कर्मचारीको समन्वय अपरिहार्य : सञ्चारमन्त्री शर्मा
२०८० चैत्र १५, बिहिबार
दाङमा अटो दुर्घटना हुँदा ३ जना घाइते
२०८० चैत्र १५, बिहिबार
कांग्रेसमा खुसी ल्याउन आवश्यक छः महामन्त्री थापा
२०८० चैत्र १५, बिहिबार
बेलायतसँग थप समन्वय र सहकार्यको अपेक्षा छ : गृहमन्त्री लामिछाने
२०८० चैत्र १५, बिहिबार
रूसी सेनाको विमान क्रिमियाली क्षेत्रमा दुर्घटनाग्रस्त
२०८० चैत्र १५, बिहिबार
एमाले उदयपुरको अध्यक्षमा भागवत राउत निर्वाचित
२०८० चैत्र १५, बिहिबार
गणेशमान सिंह राष्ट्रिय बक्सिङ प्रतियोगिता : सुष्मा र अस्मिता सेमिफाइनलमा
२०८० चैत्र १५, बिहिबार